Thi công phòng sạch

Thi công phòng sạch là quá trình thiết kế và xây dựng một không gian kín được kiểm soát nghiêm ngặt về nồng độ hạt bụi, nhiệt độ, độ ẩm và áp suất nhằm đảm bảo môi trường vô trùng cho sản xuất. Đặc biệt, việc thi công phòng sạch đạt chuẩn GMP/ISO là yêu cầu bắt buộc đối với các ngành y tế, dược phẩm và điện tử để đảm bảo chất lượng sản phẩm đầu ra. Bên cạnh đó, một dự án thi công phòng sạch thành công không chỉ phụ thuộc vào kỹ thuật xây dựng mà còn nằm ở sự am hiểu sâu sắc về các tiêu chuẩn quốc tế khắt khe.

Báo giá thi công phòng sạch trọn gói hiện nay thường dao động từ 1.500.000 đến 3.500.000 VNĐ/m2, tùy thuộc vào cấp độ sạch (Class 100 - 100.000) và vật tư sử dụng. Cụ thể, các hạng mục chính trong dịch vụ thi công phòng sạch bao gồm hệ thống vách trần panel, hệ thống xử lý không khí HVAC, hệ thống điện và sàn chuyên dụng. Hơn nữa, việc lựa chọn đơn vị thi công phòng sạch uy tín sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí đầu tư ban đầu và giảm thiểu rủi ro trong quá trình vận hành sau này.

Quy trình thi công phòng sạch chuẩn bao gồm 6 bước chặt chẽ: khảo sát, lên thiết kế, thi công phần thô, lắp đặt thiết bị, nghiệm thu và bảo trì định kỳ. Quan trọng hơn, chủ đầu tư cần nắm rõ những lưu ý về kiểm soát luồng khí, chênh lệch áp suất và vật liệu thi công để tránh các sai sót tốn kém. Vì vậy, bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về thi công phòng sạch là gì, giúp bạn có cơ sở vững chắc để triển khai dự án hiệu quả.

1. Thi Công Phòng Sạch Là Gì?

Thi công phòng sạch là quá trình sử dụng các kỹ thuật xây dựng và vật liệu chuyên dụng để tạo ra một môi trường kiểm soát các yếu tố như bụi, vi khuẩn, nhiệt độ và độ ẩm theo tiêu chuẩn xác định. Nói cách khác, đây là bước hiện thực hóa bản vẽ thiết kế thành một không gian sản xuất an toàn, nơi mà nồng độ hạt lơ lửng trong không khí được giữ ở mức thấp nhất. Đồng thời, quá trình này đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối trong việc lắp đặt các hệ thống phụ trợ như HVAC để duy trì áp suất dương hoặc âm tùy theo yêu cầu công nghệ.

Theo định nghĩa chuyên môn, phòng sạch (Cleanroom) là một phòng mà nồng độ của hạt lơ lửng trong không khí bị khống chế. Nó được xây dựng và sử dụng theo cách sao cho sự đưa vào, sự phát sinh và sự lưu giữ các hạt trong phòng được giảm đến tối thiểu. Thi công phòng sạch chính là giải pháp kỹ thuật để đạt được các chỉ số này.

Hiện nay, nhu cầu lắp đặt phòng sạch đang tăng cao trong nhiều lĩnh vực:

• Công nghiệp Dược phẩm: Yêu cầu vô trùng tuyệt đối để sản xuất thuốc, vaccine.
• Công nghiệp Điện tử: Kiểm soát bụi để tránh làm hỏng vi mạch, chip bán dẫn.
• Y tế và Bệnh viện: Phòng mổ, phòng hồi sức tích cực cần ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
• Thực phẩm và Mỹ phẩm: Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và chất lượng mỹ phẩm.

"Việc kiểm soát ô nhiễm trong thi công phòng sạch không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là yếu tố sống còn đối với chất lượng sản phẩm cuối cùng." - Theo Tạp chí Khoa học và Công nghệ Xây dựng (2023).

Xem thêm các sản phẩm về phòng sạch khác: https://fdicare.vn/san-pham/phong-sach

2. Báo Giá Thi Công Phòng Sạch Mới Nhất 2026

Báo giá thi công phòng sạch trọn gói trên thị trường hiện nay dao động trong khoảng 1.500.000 VNĐ/m2 đến 3.500.000 VNĐ/m2, phụ thuộc lớn vào cấp độ sạch và loại vật liệu panel sử dụng. Cụ thể, các dự án yêu cầu độ sạch cao như Class 100 hay Class 1.000 (dùng cho điện tử, phẫu thuật) sẽ có chi phí cao hơn nhiều so với phòng sạch Class 100.000 (dùng cho bao bì, kho). Mặt khác, biến động giá vật tư như thép, panel PU/EPS cũng ảnh hưởng trực tiếp đến tổng mức đầu tư của công ty thi công phòng sạch.

Dưới đây là bảng giá tham khảo cho các hạng mục thi công phòng sạch phổ biến:

Lưu ý: Bảng giá trên chỉ mang tính chất tham khảo. Để có báo giá chính xác nhất, chủ đầu tư cần cung cấp bản vẽ thiết kế phòng sạch và các yêu cầu kỹ thuật cụ thể. Các yếu tố như vị trí địa lý, diện tích thi công và tiến độ yêu cầu cũng sẽ tác động đến giá thành cuối cùng.

3. Quy Trình Thi Công Phòng Sạch Đạt Chuẩn GMP/ISO

Quy trình thi công phòng sạch chuẩn bao gồm 6 bước cơ bản từ khảo sát, thiết kế, thi công phần thô, lắp đặt hệ thống cơ điện đến nghiệm thu và bảo hành. Đặc biệt, mỗi bước đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn GMP hoặc ISO 14644 để đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả hoạt động. Tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu vào chi tiết từng giai đoạn để hiểu rõ khối lượng công việc cần thực hiện.

3.1. Khảo sát và Tư vấn Thiết kế

Bước đầu tiên là tiếp nhận yêu cầu và khảo sát thực tế hiện trạng mặt bằng để đưa ra phương án thiết kế thi công phòng sạch tối ưu. Các kỹ sư sẽ đo đạc các thông số kỹ thuật, đánh giá kết cấu công trình hiện hữu và tư vấn cấp độ sạch phù hợp với ngành nghề sản xuất. Sau đó, bản vẽ thiết kế sơ bộ và báo giá khái toán sẽ được lập để chủ đầu tư phê duyệt.

3.2. Thi công Hệ thống Vách và Trần Panel

Giai đoạn này tập trung vào việc lắp đặt hệ thống vách ngăn và trần bằng tấm panel chuyên dụng (EPS, PU, Rockwool) để tạo hình không gian kín. Các tấm panel phải được liên kết chặt chẽ, xử lý kín các khe hở bằng silicon chuyên dụng để ngăn chặn sự xâm nhập của bụi bẩn và côn trùng. Đồng thời, việc thi công ô kính quan sát và cửa phòng sạch cũng được thực hiện song song trong bước này.

3.3. Thi công Hệ thống Sàn Phòng Sạch

Sàn phòng sạch thường được thi công bằng sơn Epoxy tự san phẳng hoặc trải thảm Vinyl có khả năng kháng khuẩn, chống tĩnh điện và dễ vệ sinh. Yêu cầu quan trọng là bề mặt sàn phải phẳng, không có khe nứt và các góc tiếp giáp giữa sàn và tường phải được bo tròn (coving) để tránh tích tụ bụi.

3.4. Lắp đặt Hệ thống HVAC và Xử lý Không khí

Đây là "trái tim" của phòng sạch, bao gồm việc lắp đặt AHU, đường ống gió, van điều chỉnh và các bộ lọc khí HEPA/ULPA. Hệ thống này có nhiệm vụ kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và quan trọng nhất là tạo ra áp suất dương (hoặc âm) để ngăn ngừa nhiễm chéo. Đặc biệt, vị trí lắp đặt lọc HEPA phải được tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo luồng khí sạch phân phối đều khắp phòng.

3.5. Thi công Hệ thống Điện và Phụ trợ

Hệ thống điện bao gồm tủ điện điều khiển, hệ thống chiếu sáng chuyên dụng và các ổ cắm được thiết kế để không gây tích bụi. Ngoài ra, các hệ thống phụ trợ khác như khí nén, nước RO, xử lý nước thải cũng được triển khai đồng bộ. Thiết kế thi công phòng sạch mec (Cơ điện) đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành ổn định của toàn bộ nhà máy.

3.6. Nghiệm thu, Đo đạc và Bàn giao

Cuối cùng là bước vận hành thử nghiệm (Test & Commissioning) và đo đạc các thông số môi trường như nồng độ bụi, chênh áp, nhiệt ẩm độ. Chỉ khi các chỉ số đạt tiêu chuẩn thiết kế, công trình mới được bàn giao cho chủ đầu tư đưa vào sử dụng. Hơn nữa, đơn vị thi công sẽ hướng dẫn quy trình vận hành và bảo trì để đảm bảo tuổi thọ công trình.

4. Dịch Vụ Thi Công Phòng Sạch Trọn Gói Gồm Những Gì?

Dịch vụ thi công phòng sạch trọn gói bao gồm toàn bộ các hạng mục từ tư vấn, thiết kế bản vẽ, cung cấp vật tư thiết bị đến thi công lắp đặt và hỗ trợ thẩm định GMP/ISO. Cụ thể, việc lựa chọn giải pháp trọn gói giúp chủ đầu tư đồng bộ hóa quy trình, tiết kiệm thời gian quản lý và đảm bảo tính thống nhất về kỹ thuật giữa các hạng mục. Ngoài ra, dịch vụ này còn bao gồm cả việc cung cấp vật tư phòng sạch tiêu hao trong quá trình vận hành.

Các hạng mục chính trong gói dịch vụ thường bao gồm:

• Hệ thống xây dựng cơ bản: Tường, trần, vách panel, nền móng, sơn sàn.
• Hệ thống M&E (Cơ điện): Hệ thống điện động lực, điện chiếu sáng, điện nhẹ (camera, mạng).
• Hệ thống HVAC: Điều hòa không khí, thông gió, lọc bụi.
• Hệ thống PCCC: Báo cháy, chữa cháy tự động phù hợp với phòng sạch.
• Hệ thống cấp thoát nước và khí nén: Nước sạch, nước RO, khí nén sạch.
• Cung cấp thiết bị phòng sạch: Air shower (buồng thổi khí), Pass box (hộp chuyển hàng), FFU (Fan Filter Unit), quần áo phòng sạch, găng tay phòng sạch.

"Sử dụng dịch vụ trọn gói từ một đơn vị thi công phòng sạch uy tín giúp giảm thiểu 30% rủi ro phát sinh chi phí và rút ngắn 20% thời gian thi công so với việc thuê lẻ từng nhà thầu." - Báo cáo ngành Xây dựng Công nghiệp (2024).

5. Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Thi Công Phòng Sạch

Lưu ý quan trọng khi thi công phòng sạch là phải kiểm soát chặt chẽ độ kín của phòng, đảm bảo chênh lệch áp suất đúng thiết kế và lựa chọn vật liệu thi công không phát sinh bụi. Bên cạnh đó, việc giám sát quy trình thi công của nhân sự và vệ sinh công nghiệp trong suốt quá trình xây dựng cũng ảnh hưởng lớn đến độ sạch cuối cùng. Đặc biệt, đối với thi công phòng sạch dược phẩm, các yêu cầu về chống nhiễm chéo là yếu tố sống còn cần được ưu tiên hàng đầu.

5.1. Kiểm Soát Áp Suất và Luồng Khí

Yếu tố then chốt để phòng sạch hoạt động hiệu quả là duy trì áp suất dương (đối với phòng sạch thông thường) để ngăn bụi từ bên ngoài xâm nhập. Bạn cần thường xuyên kiểm tra đồng hồ chênh áp và hệ thống van gió để đảm bảo luồng khí di chuyển đúng hướng từ nơi sạch hơn sang nơi kém sạch hơn.

5.2. Lựa Chọn Vật Liệu Thi Công Phù Hợp

Vật liệu sử dụng trong phòng sạch phải có bề mặt trơn nhẵn, không thấm nước, chịu được hóa chất tẩy rửa và không phát sinh bụi. Ví dụ, tấm panel phải có lớp tôn mạ màu chất lượng cao, sàn Epoxy phải là loại tự san phẳng để không tạo khe nứt. Việc sử dụng vật liệu kém chất lượng sẽ dẫn đến khó khăn trong việc duy trì cấp độ sạch sau này.

5.3. Vệ Sinh Trong Quá Trình Thi Công

Đây là khâu thường bị bỏ qua nhưng lại cực kỳ quan trọng. Quy trình vệ sinh công nghiệp (clean-build protocol) phải được áp dụng ngay từ khi bắt đầu lắp đặt panel. Các vật tư phòng sạch và dụng cụ mang vào khu vực thi công phải được làm sạch sơ bộ để giảm tải lượng bụi ngay từ đầu.

5.4. Đào Tạo Nhân Sự Vận Hành

Hệ thống phòng sạch dù hiện đại đến đâu cũng sẽ mất tác dụng nếu con người vận hành sai cách. Chủ đầu tư cần chú trọng đào tạo nhân viên về quy trình ra vào, thay đồ, sử dụng Air shower và các quy tắc vệ sinh cá nhân để bảo vệ môi trường sạch.

Xem thêm các sản phẩm vật tư phòng sạch tại FDI Care: https://fdicare.vn/san-pham/vat-tu-phong-sach

6. Tiêu Chuẩn Phòng Sạch Phổ Biến (Supplementary Content)

Tiêu chuẩn phòng sạch phổ biến nhất hiện nay là ISO 14644-1 và tiêu chuẩn GMP (Good Manufacturing Practice), được dùng làm thước đo để đánh giá và phân loại cấp độ sạch. Tuy nhiên, mỗi tiêu chuẩn lại có phạm vi ứng dụng khác nhau: ISO thường dùng cho công nghiệp điện tử, cơ khí chính xác; trong khi GMP là bắt buộc đối với dược phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Do đó, việc hiểu rõ sự khác biệt này giúp chủ đầu tư lựa chọn đúng phương án thi công.

So sánh các cấp độ sạch cơ bản:

Đối với thi công phòng sạch dược phẩm theo GMP, các cấp độ được chia thành A, B, C, D. Trong đó, cấp độ A tương đương ISO 5 (nhưng có thêm yêu cầu về vi sinh), thường là khu vực pha chế vô trùng.

7. Giới Thiệu FDI Care – Giải Pháp Toàn Diện Về Phòng Sạch

FDI Care là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực cung cấp giải pháp tổng thể về phòng sạch, từ tư vấn thiết kế, thi công trọn gói đến cung cấp vật tư tiêu hao chất lượng cao. Khác biệt với các đơn vị khác, chúng tôi ứng dụng công nghệ AI để tối ưu hóa quy trình vận hành và logistics, giúp khách hàng tiết kiệm chi phí từ 10-20% mà vẫn đảm bảo chất lượng đạt chuẩn quốc tế. Hơn nữa, với triết lý "Kinh doanh Tử tế", FDI Care cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong suốt vòng đời dự án, không chỉ dừng lại ở khâu bàn giao.

Chúng tôi sở hữu đội ngũ kỹ sư có kinh nghiệm thực chiến qua hơn 1000 dự án lớn nhỏ, am hiểu sâu sắc các tiêu chuẩn GMP, ISO. Dải sản phẩm của FDI Care rất đa dạng, bao gồm:

• Tư vấn và Thiết kế: Giải pháp "may đo" phù hợp ngân sách và công nghệ.
• Thi công trọn gói: Phòng sạch điện tử, dược phẩm, thực phẩm.
• Vật tư tiêu hao: Cung cấp găng tay phòng sạch, quần áo phòng sạch, tăm bông và các thiết bị chống tĩnh điện chính hãng.

Khách hàng nói về chúng tôi:

"Dự án phòng sạch ISO 7 của chúng tôi được FDI Care tư vấn và quản lý từ A-Z. Họ không chỉ có chuyên môn thiết kế cao mà còn cung cấp các vật tư tiêu hao rất chất lượng. Quy trình làm việc chuyên nghiệp của họ đã giúp chúng tôi đạt chứng nhận một cách thuận lợi." - Anh Nam, Giám đốc nhà máy thiết bị y tế tại KCN Hòa Lạc.

"Tôi rất ấn tượng với sự minh bạch và tận tâm của đội ngũ FDI Care. Giải pháp họ đưa ra giúp chúng tôi tiết kiệm đáng kể chi phí điện năng cho hệ thống HVAC mà vẫn đảm bảo độ sạch ổn định." - Chị Lan, Quản lý sản xuất Công ty Dược phẩm Hà Tây.

8. FAQs - Câu Hỏi Thường Gặp Về Thi Công Phòng Sạch

8.1. Thời gian thi công phòng sạch mất bao lâu?

Thời gian thi công phòng sạch thường kéo dài từ 15 đến 45 ngày, tùy thuộc vào diện tích và độ phức tạp của dự án. Đối với các dự án quy mô lớn hoặc yêu cầu cấp độ sạch cao (Class 100), thời gian có thể lên tới 2-3 tháng bao gồm cả giai đoạn thiết kế và đặt hàng vật tư đặc chủng.

8.2. Chi phí bảo trì phòng sạch có cao không?

Chi phí bảo trì phòng sạch thường chiếm khoảng 2-5% tổng giá trị đầu tư mỗi năm. Khoản này chủ yếu dùng cho việc thay thế lọc HEPA, lọc sơ cấp định kỳ và kiểm định lại các thông số kỹ thuật để đảm bảo phòng luôn đạt chuẩn.

8.3. Phòng sạch cấp độ nào cần thiết cho sản xuất mỹ phẩm?

Sản xuất mỹ phẩm thường yêu cầu phòng sạch cấp độ ISO 8 (Class 100.000) hoặc ISO 7 (Class 10.000) đối với các công đoạn pha chế và chiết rót. Điều này giúp ngăn ngừa nhiễm khuẩn và đảm bảo độ ổn định của sản phẩm.

8.4. Có cần xin giấy phép khi xây dựng phòng sạch không?

Có, việc xây dựng phòng sạch là một phần của dự án xây dựng nhà xưởng, do đó cần tuân thủ các thủ tục xin giấy phép xây dựng, giấy phép PCCC và đánh giá tác động môi trường theo quy định của pháp luật hiện hành.

8.5. Vật liệu panel nào tốt nhất cho phòng sạch dược phẩm?

Panel PU (Polyurethane) và Panel Rockwool (Bông khoáng) là lựa chọn tốt nhất cho phòng sạch dược phẩm nhờ khả năng cách nhiệt, cách âm và chống cháy vượt trội. Panel EPS có giá thành rẻ hơn nhưng khả năng chống cháy và cách nhiệt kém hơn.

8.6. Hệ thống Airlock là gì và tại sao cần thiết?

Airlock (Phòng đệm) là không gian trung gian giữa môi trường bên ngoài và phòng sạch, hoặc giữa các phòng có cấp độ sạch khác nhau. Nó có tác dụng ngăn chặn luồng khí bẩn xâm nhập vào khu vực sạch khi người hoặc vật tư di chuyển ra vào.

8.7. Làm thế nào để kiểm tra phòng sạch đạt chuẩn?

Phòng sạch được kiểm tra bằng các thiết bị đo chuyên dụng để xác định nồng độ hạt bụi, độ chênh áp, lưu lượng gió, nhiệt độ, độ ẩm và mức độ vi sinh. Các kết quả đo đạc sẽ được so sánh với giới hạn của tiêu chuẩn ISO 14644 hoặc GMP.

8.8. Tuổi thọ của một phòng sạch là bao lâu?

Tuổi thọ trung bình của một phòng sạch là từ 10 đến 15 năm nếu được bảo trì đúng cách. Tuy nhiên, các thiết bị như AHU, lọc HEPA cần được thay thế định kỳ (6 tháng - 1 năm) để duy trì hiệu suất hoạt động.

8.9. Sự khác biệt giữa phòng sạch áp suất dương và âm?

Phòng sạch áp suất dương có áp suất cao hơn bên ngoài để ngăn bụi xâm nhập (bảo vệ sản phẩm). Phòng sạch áp suất âm có áp suất thấp hơn để ngăn không khí ô nhiễm thoát ra ngoài (bảo vệ môi trường, dùng cho phòng cách ly bệnh lây nhiễm).

8.10. Có thể nâng cấp phòng sạch hiện có lên cấp độ cao hơn không?

Có thể, nhưng việc này đòi hỏi cải tạo lại hệ thống HVAC, tăng cường số lượng lọc HEPA và FFU, cũng như xử lý lại độ kín của vách trần. Chi phí nâng cấp đôi khi có thể gần bằng xây mới tùy thuộc vào hiện trạng công trình.